Ook Wethouder Ivens van wonen ontvangt noodkreet JR Java

Schrijven aan Wethouder Ivens

d.d. 18 februari 2018

Geachte heer Ivens,

Wij vragen uw aandacht voor de betaalbaarheid van de huren op Java-eiland. Er is een stille uittocht van huurders gaande. Uit onderzoek onder 700 huurders in december 2016, kwam naar voren dat 92% van de huurders problemen heeft met de betaalbaarheid van de huur en 56% van de huurders gaf aan binnen een periode van twee jaar om die reden te moeten verhuizen.

In 2017 zijn ruim 100 huurders vertrokken, de voorspelling blijkt dus uit te komen. Inmiddels heeft de politiek het probleem ter harte genomen, maar een oplossing blijft tot nu toe uit.

We zijn verheugd dat allerlei partijen – waaronder gemeente Amsterdam en onze verhuurder Bouwinvest - afspraken over huurmatiging en huurstabilisatie hebben gemaakt voor nog te bouwen middenhuur woningen elders in Amsterdam.

Maar het zou bitter zijn als er geen aandacht zou komen voor de zittende huurders op Java-eiland; zij hebben grote moeite om de stijgende huren te betalen. Zij behoren tot de middeninkomens, met een gewone baan, zijn kleine ondernemer, hebben een pensioen of klein vermogen. Hun huizen zijn echter allang geen middenhuur meer, ook al was dat voor Java-eiland ooit wel zo bedoeld.Het valt op, dat institutionele belegger Bouwinvest prachtige A-bouwlocaties van de gemeente in erfpacht krijgt. Daarbij worden afspraken gemaakt over matiging van huurverhogingen gedurende tientallen jaren. In dit licht, is het voor ons moeilijk te verteren, dat op bestaande in erfpacht gegeven lokaties - zoals op Java-eiland, de zittende huurder tot op het bot worden uitgekleed.

Bouwinvest past al jaren een rigide huurbeleid toe. Het Java-Eiland is een plezierige plek om te wonen, maar de verhuurder streeft naar een jaarlijkse huurverhoging van 5% plus de inflatie.

Uit recent onderzoek dat Huurdersvereniging JR Java in januari 2018 onder haar 314 leden heeft gehouden, komt het volgende beeld naar voren.Bij aanvang in 1997 bestond 75% van de 700 woningen van Bouwinvest op het Java-Eiland tot het middensegment. De gemiddelde aanvangshuur voor dit middensegment bedroeg in 1998 € 604. Dat is slechts € 112 meer dan de toenmalige huurgrens van € 492 voor sociale huurwoningen. Na het aflopen van de erfpacht afspraken - of zelfs al tijdens - tussen Bouwinvest en de Gemeente Amsterdam zijn de huren van deze woningen stapsgewijs verhoogd.

De huren van de vrijesectorwoningen onder de groep huurders die daar al 20 jaar wonen zijn met 89 % verhoogd. In verhouding is de ontwikkeling vanaf 2012 echter het meest zorgwekkend. In de periode van 5 jaar tussen 2012-2016 bedroeg de verhoging 27,7 %. Dat is een verhoging van ruim 5,5 % per jaar en dat 5 jaar lang. De gemiddelde huur van de groep huurders van de vrije sector huurders bedraagt op dit moment € 1.430.

Nieuwe huurders betalen een nog hogere huur, aangezien bij iedere mutatie de huren een forse huursprong maken. Verhoging van de huur met € 400 tot € 600 per maand blijkt heel gebruikelijk, waarbij huurstijging van 51% ineens, geen uitzondering is. Hierdoor zitten de huren allang niet meer aan de ondergrens van het middensegment.Van het woningbezit van Bouwinvest op het Java-Eiland behoorde in 1997, 25% van de 700 woningen tot de gereguleerde sector. Deze zijn in de loop der jaren voor een belangrijk deel geliberaliseerd en onttrokken aan de sociale sector. Op basis van ons onderzoek schatten we dat dit segment nog slechts 10% van het bezit uitmaakt.

In de leeggekomen woningen worden bij voorkeur tijdelijke huurders teruggeplaatst, zonder veel binding met de buurt. Vervolgens wordt het ‘opplustraject’ opnieuw doorlopen om uiteindelijk het beleggersideaal van ‘marktconforme’ huur te bereiken. Een markthuur die in 2016 van € 12 naar bijna € 20 per m2 is gestegen en het eind daarvan is niet in zicht.

Als wethouder volkshuisvesting heeft u onlangs ingegrepen door een visie te ontwikkelen op een evenwichtige ontwikkeling van de woningmarkt die beter aansluit bij de inkomensverdeling van de Amsterdammers. Ook heeft u de erfpachtafspraken aangescherpt, wat een verbetering is voor toekomstige huurders. Maar die helaas voor ons te laat komt.

We nemen aan, dat u er ook belang aan hecht de bestaande voorraad woningen in de middenhuur te behouden voor middeninkomens. In 1995 en daarna zijn met Bouwinvest erfpacht-aktes opgesteld om op Java-eiland woningen te bouwen in het lage- en middeldure segment. Sommige afspraken zijn verlopen, terwijl andere afspraken al jaren worden overtreden. De onderliggende intentie van middeldure huur is echter meer dan ooit actueel en springlevend.

Wij vragen de gemeente om de woningen op Java-eiland terug te brengen naar middenhuur. En de liberalisering van sociale huurwoningen te stoppen. Wij vragen u met nadruk bij Bouwinvest aan te dringen op naleving van de erfpachtregels met terugwerkende kracht, naar de letter en de geest. Dit betekent normalisatie èn reparatie van ongepast en maatschappelijk ongewenst huurbeleid. De met Bouwinvest elders gemaakte afspraken over lange termijn huurbeheersing zouden ook op Java-eiland moeten gelden.

We hopen in een gesprek met u te onderzoeken hoe maatschappelijke, politieke en ethische verantwoordelijkheden liggen en op welke manier aan een oplossing voor huurders op Java-Eiland kan worden gewerkt.

Wij zien uw reactie belangstellend tegemoet,
met vriendelijke groet, Namens Huurdersvereniging JR Java

Wisso Wissing

verzonden naar Wethouder Ivens, met een cc. naar fractievoorzitters en woordvoerders wonen van de Gemeenteraad van Amsterdam